VPN (Virtual Private Network) czyli Wirtualna Sieć Prywatna to narzędzie, które powstało z myślą o bezpieczeństwie i prywatności w Internecie. Można powiedzieć, że VPN zostało stworzone po to, aby utrudnić życie hakerom, a ułatwić i uprzyjemnić korzystanie z Internetu użytkownikom stron www.

Spis treści

• Główne funkcje VPN
  • Wymagania dla VPN – jak osiągnąć wysoki poziom bezpieczeństwa?
• Czy korzystanie z VPN jest bezpieczne?
  • Ranking darmowych i płatnych VPN-ów
• Ranking i ceny dostawców VPN w Polsce
• Jak włączyć VPN?

Technicznie rzecz biorąc VPN maskuje adres IP szyfrując wszystko co wchodzi i wychodzi („upload” i „download”) z komputera. W procesie tzw. tunelowania VPN tworzy tunel z danymi, który łączy urządzenia użytkownika z Internetem w taki sposób, że dostęp do nich ma tylko właściciel. Tunel taki jest niewidoczny dla innych użytkowników sieci.

Cały ruch jest zabezpieczany, dzięki czemu adres IP użytkownika pozostaje anonimowy, a widziana w sieci jest zupełnie inna niż rzeczywista (pokazuje, że użytkownik znajduje się np. w Tokio albo Stanach Zjednoczonych w momencie, gdy jego sprzęt komputerowy stoi w biurowcu w centrum Warszawy).

Główne funkcje VPN

Jak już wcześniej wspomniano najważniejszą funkcją VPN jest zapewnienie bezpieczeństwa w sieci. Dzieje się tak dzięki wielu zabiegom stosowanym przez dostawców VPN, a do najważniejszych należą:

• Szyfrowanie danych wysyłanych do Internetu i przez Internet -przede wszystkim haseł, loginów, nr kont, nr kart itp.
  
• Tunelowanie danych – nawet dostawca usług internetowych nie widzi co użytkownik robi w sieci;
  
• Maskowanie adresu IP – czyli ukrywanie prawdziwej lokalizacji, brak możliwości zapisywania przez serwery stron www preferencji użytkownika;
  
• Blokowanie złośliwych stron www, reklam, oprogramowania.
  

Wymagania dla VPN – jak osiągnąć wysoki poziom bezpieczeństwa?

• Nieprowadzenie rejestrów logów – istnieją zasady, które jasno określają, że dostawca usług VPN ma zakaz rejestrowania aktywności klienta w sieci. Dzięki temu ani organy ścigania, ani hakerzy nie mają żadnych możliwości wyciągnięcia informacji dotyczących danej osoby;
  
• Ochrona przed wyciekiem IPv6 i DNS – jak się okazuje najbezpieczniejszą opcją dla użytkownika pozostaje IPv4 – protokół obsługiwany przez wszystkich dostawców VPN. IPv6 może doprowadzić do połączeń przez operatora poza VPN, a w konsekwencji do wycieku danych. W przypadku DNS żądanie podania adresu IP trafia zawsze do VPN, jednakże mogą zdarzyć się sytuacje, że zostanie odbite i trafi do operatora, który ujawni lokalizację i adres IP. Aby do tego nie doszło potrzebne są zapory przed wyciekiem danych przez DNSa.
  
• Szyfrowanie 256-bitowe – jest to obecnie najwyższy standard szyfrowania danych i aktywności w sieci.
  
• Bezpieczne protokoły komunikacyjne – mowa o WireGuard, IKEv2 czy OpenVPN. Zdecydowanie odradza się protokoły typu: PPTP
  czy L2TP.
  
• Szybkie serwery o dużym zasięgu – najlepiej z zasięgiem na cały świat. Wtedy klient ma pewność, że gdziekolwiek nie pojedzie będzie tam serwer, który go obsłuży. Poza tym będzie miał dostęp do treści blokowanych geograficznie.
  
• Brak jakichkolwiek ograniczeń w transferze – ograniczenia w transferze danych mogłyby uszczuplić znacząco grono klientów dostawców usługi VPN.
  
• Jednoczesne połączenia różnych urządzeń – chodzi o to, żeby niezależnie od ilości posiadanych urządzeń klienta obsługiwał jeden VPN.
  
• Posiadanie automatycznego wyłącznika awaryjnego „Kill Switch” – dzięki niemu w razie jakiejkolwiek niestabilności połączenia z VPN Internet zostanie wyłączony, aby zapobiec wyciekowi danych.
  
• Co najmniej dwupoziomowa autoryzacja użytkownika VPN – zwiększa ona bezpieczeństwo konta klienta.
  
• Całodobowa obsługa klienta – zwykle za pomocą chatu, ale również połączeń telefonicznych. Dzięki temu klient ma pewność, że w razie najmniejszego problemu może wesprzeć się opinią eksperta.
  
• Zrozumiałe i łatwe w użyciu aplikacje – klient musi mieć możliwość swobodnego i intuicyjnego poruszania się po aplikacji.

Czy korzystanie z VPN jest bezpieczne?

Na to pytanie odpowiedź brzmi „to zależy”. Przede wszystkim zależy od jakości VPN, na który zdecyduje się użytkownik. Na rynku dostępne są wersje darmowe i płatne. Fakt, że coś jest darmowe nie świadczy o tym, że jest złe.
Przykładem może być iTop VPN czy VPN Proxy Master. Poniżej porównanie wersji darmowej i wersji płatnej iTop.

Ranking darmowych i płatnych VPN-ów

DARMOWY ITOP VPN:	PŁATNY ITOP VPN:
ZALETY:	ZALETY:
KOSZTUJE ZERO ZŁ	BARDZO WYSOKA PRĘDKOŚĆ
FUNKCJONALNY	RESPEKTOWANIE ZASADY BRAKU LOGÓW
PODSTAWOWA OCHRONA DANYCH UŻYTKOWNIKÓW	BEZPIECZEŃSTWO NA NAJWYŻSZYM POZIOMIE
PROSTA ZMIANA KRAJU	DOSTĘP DO OLBRZYMIEJ ILOŚCI SERWERÓW NA CAŁYM ŚWIECIE
	ADRES IP ZASZYFROWANY NAWET DLA WŁADZ I DOSTAWCÓW USŁUG
WADY:	WADY:
CIĄGLE WYSKAKUJĄCE REKLAMY, PRZEKIEROWANIA I POP-UPY	ABY MÓC KORZYSTAĆ Z ZAAWANSOWANYCH FUNKCJI TRZEBA CO MIESIĄC PŁACIĆ ZA SUBSKRYPCJĘ
BRAK STABILNOŚCI ŁĄCZA
REJESTROWANIE LOGÓW, SPRZEDAŻ DANYCH
SŁABA PRZEPUSTOWOŚĆ
NISKIEJ JAKOŚCI PROTOKOŁY
PODSTAWOWE FUNKCJE PŁATNE

Na powyższym przykładzie można więc uznać, że zdecydowanie większy poziom bezpieczeństwa da nam wersja płatna. I to jest fakt. Jednakże jakby spojrzeć na sprawę z innej strony tj. porównać darmową wersję VPN do tego, że użytkownik nie posiada go w ogóle, wersja darmowa staje się również atrakcyjna. Dzięki niej bowiem użytkownik ma zapewnioną podstawową i najważniejszą ochronę czyli szyfrowanie adresu IP oraz przeskok do innego kraju. I to wszystko za darmo. Podobny zakres usług oferuje VPN Proxy Master. Jego darmowa wersja jest nadal najczęściej i najchętniej wybieraną opcją na rynku. Jest bezpieczny (128-bitowe szyfrowanie AES), chroni do 5 urządzeń, ma wysoką przepustowość i szybkie, stabilne łącze. Jego wersja VIP natomiast jest dość droga i według ekspertów za taką cenę można znaleźć lepszy jakościowo VPN.

Ranking i ceny dostawców VPN w Polsce

Rozpatrując temat bezpieczeństwa sieci VPN należałoby zatem przyjrzeć się największym dostawcom tej usługi. Według rankingów internetowych na polskim rynku prym wiodą:

RANKING I CENAVPN W POLSCE 2022 ROK
LP	DOSTAWCA	ŚREDNIA OCENA	CENA W $
1	EXPRESS VPN	9,71	12,95
2	CYBER GHOST	9,4	12,99
3	NORD VPN	9,16	12,99
4	SURFSHARK	9,1	12,95
5	PRIVATE INTERNET ACCESS	9,08	11,99
6	PRIVATE VPN	8,81	9,99
7	IP VANISH VPN	8,7	10,99

Oceny użytkowników wskazują, że najlepszym VPN w Polce w roku 2022 jest Express VPN. Zaraz za nim Cyber Ghost i Nord VPN.
Przyjrzyjmy się zatem bliżej temu co oferują poszczególne VPNy: 

	EXPRESS VPN	CYBER GHOST	NORD VPN
ILOŚĆ SERWERÓW	3000 SZT.	9212 SZT.	5500 SZT.
ILOŚĆ KRAJÓW	94	91	59
WERSJA PRÓBNA	30 DNI	45 DNI	30 DNI
OBSŁUGA KLIENTA	24/7 E-MAIL, CZAT	24/7 E-MAIL, CZAT, CZAT NA ŻYWO	24/7 E-MAIL, CZAT, CZAT NA ŻYWO
POLITYKA PRYWATNOŚCI	RYGORYSTYCZNA POLITYKA BRAKU LOGÓW	RYGORYSTYCZNA POLITYKA BRAKU LOGÓW	RYGORYSTYCZNA POLITYKA BRAKU LOGÓW
TRANSFER	NIEOGRANICZONY	NIEOGRANICZONY	NIEOGRANICZONY
PRĘDKOŚĆ	2220 MBP/S	600 MBP/S	6730 MBP/S
SZYFROWANIE	256-BITÓW AES, KILL SWITCH, DZIELONE TUNELOWANIE, OCHRONA PRZED WYCIEKIEM DNS/IPV6	256-BITÓW AES, KILL SWITCH, DZIELONE TUNELOWANIE, LICZNE DODATKOWE PROTOKOŁY	256-BITÓW AES, KILL SWITCH, THREAT PROTECTION – SKAN POD KĄTEM ZŁOŚLIWEGO OPROGRAMOWANIA
ILE URZĄDZEŃ POD 1 VPN	5 SZT. (PO WYKUPIENIU EXPRESS VPN DLA ROUTERÓW BEZ LIMITU)	7 SZT.	6 SZT.
CENA	12,95$/MIES.	12,99$/MIES.	12,99$/MIES.

               Biorąc pod uwagę powyższe dane należy stwierdzić, że korzystanie nawet z darmowego VPN jest zdecydowanie bardziej bezpieczne niż nie korzystanie z żadnego VPNa.

Jak włączyć VPN?

               Jak już wcześniej wspomniano VPN można włączyć na różnego rodzaju urządzeniach: komputerach, routerach, telefonach, tabletach, telewizorach itd. Najczęściej korzystamy ze smartfonów dlatego warto byłoby sprawdzić jak ustawić VPN w telefonie. W zależności od producenta aplikację ściągnąć możemy dla: Samsunga ze Sklepu Play, dla Huawei z App Gallery, a dla iPhona z App Store. Po pobraniu konfigurujemy zgodnie z podpowiedziami na ekranie. Zwykle takie instalacje są bardzo intuicyjne, wiele rzeczy podpowiadają po to właśnie, aby użytkownik nie miał trudności z konfiguracją. Istotne natomiast jest to, którą aplikację użytkownik wybierze.

Najczęściej rekomendowaną aplikacją na telefon jest NordVPN. Przy wyborze aplikacji należy sprawdzić ilość pobrań i opinie. Są one najlepszym wyznacznikiem jakości danej aplikacji. Kolejną rzeczą, o której trzeba pamiętać to fakt, że nie zawsze aplikacja może być włączona. W momencie robienia zakupów albo przelewów lepiej jest ją wyłączyć, ponieważ zaszyfrowane IP może doprowadzić do zablokowania konta w sklepie czy banku. Po zainstalowaniu wybranej aplikacji należy wejść w przypadku Samsunga w: „Ustawienia sieci i połączeń”, kliknąć VPN, wybrać funkcję dodania PPTP VPN i wpisać wszystkie wymagane dane, czyli: nazwę VPN, serwer VPN, nazwę użytkownika i hasło. Po wpisaniu danych pozostaje tylko kliknięcie w  „Połącz się ze skonfigurowaną siecią VPN”.

W przypadku iPhona ścieżka jest bardzo podobna. Wybieramy „Ustawienia”, dalej „Sieć” i „VPN”. Klikamy „Dodaj konfigurację VPN”, wpisujemy wszystkie wymagane dane, po czym klikamy „Zachowaj”. Gotowe.

               Jak wygląda włączanie VPN w komputerze? Tutaj plik instalacyjny pobiera się z zaufanej strony www. Po jego pobraniu i rozpakowaniu następuje instalacja. Podobnie jak w telefonie jest mocno intuicyjna i podpowiada kolejne kroki. Trochę inaczej sprawa wygląda w przypadku użytkownika Opery GX, która sama w sobie zawiera już VPN. Wystarczy wejść w „Ustawienia zaawansowane”, włączyć VPN (wtedy pokaże się mała ikonka obok paska adresu, dzięki której w szybki sposób będzie go można włączać lub wyłączać).

               Istotną kwestią jest także ustawienie VPN na routerze. W tym przypadku kolejne kroki to: rejestracja u dostawcy VPN, zainstalowanie
na routerze takiego oprogramowania, które pozwoli na skonfigurowanie urządzenia (np. firmware DD-WRT), konfiguracja i połączenie z wybraną usługą.

               W dzisiejszych czasach – czasach rozwijającej się cyberprzestępczości wszelkie zabezpieczenia, choćby te darmowe i okrojone z funkcji są nam bardzo potrzebne. Nie żyjemy już tylko w realu. Żyjemy coraz częściej w świecie wirtualnym. I tak jak zabezpieczamy dom alarmem i dobrą polisą tak naszym obowiązkiem jest zabezpieczyć wszystkie urządzenia, a przede wszystkim własne dane osobowe przed hakerami i cyberprzestępcami. Czy warto zatem posiadać VPN? Bez wątpienia! I to na każdym jednym urządzeniu.