Martwisz się, że Twoi przyjaciele dobrze się bawią bez Ciebie? A może nawet kilka minut bez zajrzenia na Facebooka lub Instagram sprawia, że czujesz mękę? To mogą być objawy FOMO czyli lęku, że wypadniesz z obiegu (fear of missing out). Niepokój i zazdrość często pogłębiają media społecznościowe dostępne na smartfonach 24/7. Sprawdź co to FOMO i jak sobie z nim poradzić.

Co oznacza FOMO?

FOMO to uczucie niepokoju lub niepewności związane z możliwością przeoczenia czegoś bardzo ważnego, np. wydarzenia lub okazji.

W codziennym życiu, w kontekście nowych technologii, FOMO przejawia się w ciągłym sprawdzaniu co znajomi wrzucają na media społecznościowe.

Facebook i inne serwisy prowokujące do ciągłego porównywania siebie z innymi pogłębiły strach przed pominięciem.

Skąd wzięło się FOMO?

Lęk przed pominięciem jest stary jak świat, ale sam termin FOMO ukuł strateg marketingowy Dan Herman w 1996 roku. To były czasy sprzed mediów społecznościowych, wszechobecnych smartfonów i powszechnego dostępu do Internetu – elementów, które sprawiły, że ofiarą FOMO może być każdy.

Z powodu FOMO może cierpieć nawet ¾ młodych osób – tak wynika z badań Oxford University z 2013 rok.

Ofiary lęku przed wypadnięciem z obiegu m.in. nieustannie porównują swoje życie do tego, co widzą u znajomych na Facebooku lub Instagramie. Czują, że ich rówieśnicy robią coś ciekawszego lub mają więcej (doświadczeń, rzeczy, znajomych) niż oni. Frustracja prowadzi do niepokoju, a czasem pochłaniającego uczucia straty.

Na FOMO cierpią częściej osoby nieszczęśliwe: z niskim poziomem zaspokojenia podstawowych potrzeb w zakresie kompetencji, autonomii i pokrewieństwa oraz mniejszą satysfakcją z życia.

Przeciwieństwem FOMO jest znacznie mniej popularny skrót JOMO czyli poczucie zadowolenia z własnych dążeń i zajęć, bez martwienia się o możliwość przeoczenia, co robią inni.

Jakie są objawy FOMO?

Czujesz ogarniającą obawę, że że inni mają ekscytujące życie i doświadczenia, których Ty jesteś pozbawiony/pozbawiona? To może być objaw, że cierpisz na FOMO.

Syndrom FOMO mają częściej osoby:

• bardzo silnie angażujące się w media społecznościowe (np. zaglądają na FB zaraz po przebudzeniu, podczas jedzenia i tuż przed pójściem spać),
• częściej piszące SMS-y, sprawdząjące maile i korzystają ze smartfonów podczas zajęć wymagających uwagi i koncentracji (np. jazdy samochodem),
• uzależnione od smartfonów lub korzystające z nich intensywniej niż przeciętny użytkownik.
• nastolatki i młodzi dorośli, lęk przed pominięciem jest zazwyczaj słabszy u starszych osób,

Co jest oznaką FOMO?

Objawy FOMO to m.in. niepokój, lęk, niska samoocena, brak satysfakcji z życia, częste porównywanie siebie do innych osób (zwłasza znajomych z serwisów społecznościowych), a w najbardziej drastycznych przypadkach nawet depresję lub podejmowanie ryzykownych zachowań (słynne challenge czyli wyzwania podpatrzone w sieci).

Jak uniknąć FOMO?

Postawmy sprawę jasno: większość z nas będzie miała problem z uniknięciem FOMO. Dlaczego? Bo masowo korzystamy z mediów społecznościowych i serwisów informacyjnych.

Praktycznie każdy nosi przy sobie smartfona, a wiele osób co chwila sprawdza, co nowego wrzucili na Facebooka znajomi, jakie zdjęcia pojawiły się na Instagramie lub jaką nową głupotę wymyślił ich ulubiony znienawidzony polityk.

Sprawdzenie mediów społecznościowych przynosi chwilową ulgę, ale potem ofiary FOMO czują się gorzej (po obejrzeniu dziesiątek lub setek zdjęć z wakacji znajomych), więc ponownie sięgają po smartfona …

Lęk przed pominięciem nierozerwalnie wiąże się z uzależnieniem od Internetu i smartfonów.

“Nawet jeśli wiemy, że Facebook nie jest dokładnym obrazem życia ludzi, to konfrontacja nawet z nieosiągalną fałszywą rzeczywistością przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, może osłabić i tak już słabą samoocenę – podkreśla pisarz Eric Barker. Dodaje: “Po prostu nie możesz konkurować z mocno wyedytowanym niesamowitym stylem życia – zwłaszcza, gdy na początku czujesz się trochę przygnębiony lub niespokojny.”

Prawdopodobnie najlepszym sposobem na uniknięcie FOMO jest:

• ograniczenie korzystania z mediów społecznościowych (np. do 30 minut dziennie),
• koncentracja uwagi na pozytywnych elementach w realnym życiu.

“Kiedy wpadniesz w pętlę FOMO, wyłączasz prawdziwy świat i dostrajasz się do fałszywego – Facebooka” – podkreśla Eric Barker. Czujesz przygnębienie i zazdrość zamiast wdzięczności, za to, co masz dobrego w swoim życiu.

FOMO jak sobie radzić – 5 wskazówek

Lęk przed wypadnięciem z obiegu to podstępny przeciwnik, jednak są sposoby, żeby się przed nim obronić.

Jak sensownie korzystać z nowych technologii i mediów społecznościowych, żeby przynosiły nam więcej korzyści niż szkód? Nie musisz być niewolnikiem porannej rutyny przeglądania FB, Tik Toka lub Instagrama tuż po przebudzeniu.

Oto rady jak radzić sobie z FOMO przygotowane przez Nira Eyala, znawcę mechanizmów rządzących naszymi zachowaniami w cyfrowym świecie oraz Stuarta Lumana, eksperta ds. technologii i biznesu.

1. Ciesz się z życia poza pętlą FOMO – nie możesz uczestniczyć we wszystkich ekscytujących wydarzeniach, o których czytasz w sieci.
2. Zrób sobie przerwę od mediów społecznościowych – łatwo znajdziesz relacje osób, które odstawiły Facebooka na tydzień lub nawet miesiąc, a po powrocie zorientowały się, że nic ważnego ich nie ominęło. Na początek możesz spróbować jednodniowego detoksu.
3. Używaj aplikacji, które pomagają w walce z FOMO – to programy:
   1. monitorujące ilość minut spędzanych w sieci (np. Forest, Space, RescueTime, SelfControl),
   2. blokujące Internet/wybrane strony (Freedom, Website Blocker, WasteNoTime).
4. Usuń aplikacje mediów społecznościowych z telefonu – to może być łagodniejsza alternatywa dla całkowitej rezygnacji z ulubionego serwisu.
5. Pamiętaj, że FOMO może pojawić się jako naturalna reakcja, w końcu każdy jest człowiekiem, który czasem zazdrości innym udanych zakupów lub wycieczek. Ważne, żeby zrozumieć jak działa lęk przed pominięciem i nie dać się wciągnąć z destrukcyjną pętlę.

Nie chcesz rezygnować z serwisów społecznościowych? Skup się na kontaktach z osobami, które nie pogłębiają Twojego FOMO (np. nie przechwalają się nadmiernie).

Niezłym pomysłem może być również prowadzenie dziennika offline z kolekcją dobrych wspomnień i doświadczeń – to pomoże Ci docenić, co masz dobrego w życiu zamiast porównywać się z innymi i szukać aprobaty w sieci

Zawsze warto jak najczęściej spotykać się “w realu” z przyjaciółmi i ludźmi, których cenisz.

Jeżeli lęk przed ominięciem jest bardzo silny i widzisz jak rujnuje Twoje życie zawodowe i osobiste lub wpędza w depresję, to najwyższa pora umówić się na wizytę u specjalisty (psychologa lub psychiatry).

FOMO to nie wszystko – poznaj inne lęki związane z rozwojem technologii

Świat nie kończy się na FOMO. Badacze zauważyli inne zjawiska powiązane ze strachem przed wypadnięciem z obiegu:

• FOBO (Fear of Better Options) – strach przed lepszą opcją, lęk przed utratą lepszych alternatyw,
• FOJI (Fear of Joining In) – strach, że wydarzenia, którymi dzielisz się w mediach społecznościowych nie wywołają reakcji,
• MOMO (Mystery of Missing Out)  – strach, że coś Ci umyka, ale nie wiesz co,
• ROMO (Reality of Missing Out) – świadomość, że nic Cię nie omija.
• JOMO (Joy of Missing Out) – przeciwieństwo FOMO, czujesz przyjemność ze świadomości, że w czymś nie uczestniczysz, bo koncentrujesz się na własnym życiu i działaniach.